CERN -- 
Europejska Organizacja Badan Jadrowych
Pierwsza strona Poczatek tematu Poprzednia strona Nastepna 
strona

Nieznane siły

Bardziej tajemnicze siły ujawniają się w fizyce obiektów porównywalnych z jądrem atomowym lub od niego mniejszych. Są to dwa rodzaje oddziaływań pomiędzy cząstkami elementarnymi: słabe i silne.

Oddziaływanie słabe jest odpowiedzialne za rozpad neutronu oraz wielu innych cząstek, włączając piony oraz miony obecne w promieniowaniu kosmicznym. W zwykłej materii naszego świata rozpad neutronu jest podstawową przyczyną naturalnej promieniotwórczości.

Powierzchnia Slonca
Powierzchnia Słońca
Oddziaływanie słabe umożliwia spalanie wodoru w gwiazdach. Wodór, najlżejszy z pierwiastków, "spala się" na hel. W procesie tym najpierw powstać musi "ciężki wodór" - deuter. W bardzo gorącym i gęstym wnętrzu gwiazdy zachodzą zderzenia protonów (jąder atomu wodoru), jeden z protonów zamienia się wtedy w neutron - powstaje deuter! Przejście proton -> neutron zachodzi dzięki oddziaływaniu słabemu.

Oddziaływania silne wiążą kwarki w większe obiekty: proton, neutron, piony itd. Siły te utrzymują też protony w jądrze - bez nich nastąpiłby rozpad jądra pod wpływem odpychania elektrycznego pomiędzy protonami. Oddziaływania silne są w protonie około 100 razy silniejsze od elektromagnetycznych.

Oddziaływania silne zawsze formują z kwarków większe cząstki - kwarki nigdy nie pojawiają się samotnie. Jest to spowodowane tym, że siły silne zwiększają się wraz z odległością - im bardziej staramy się rozdzielić kwarki, tym mocniej się one przyciągają. Jest to sytuacja odmienna niż przy znanych siłach grawitacyjnej i elektromagnetycznej, gdzie siła zmniejsza się z odległością.


Pierwsza strona Poczatek tematu Poprzednia strona Nastepna 
strona
© Copyright CERN - Ostatnia modyfikacja 1997-12-04