Kamieniołom w Jaworznie 5-6.04.2003

Na pierwszy weekend kwietnia 2003 pojechałem z dwoma kolegami, Markiem Staszczykiem i Krisem Sokołowskim, ponurkować w zalanym kamieniołomie w Jaworzno-Szczakowej, czyli popularnie na tzw. "Koparkach". Wycieczka do kamieniołomu nie była wbrew pozorom aktem rozpaczy - miejsce jest dobrze znane w środowisku nurkowym i uważane za interesujące. Jeszcze w latach 90-tych obiekt był aktywnie eksploatowany i oczywiście suchy, chociaż utrzymanie go w tym stanie wymagało stałej pracy pomp odprowadzających gromadzące się szybko wody gruntowe. Jego działalność najwyraźniej nie był rentowna, bo zalegał z opłatami za energię elektryczną. Zakład energetyczny ją dostarczający groził wyłączeniem prądu, najwyraźniej jednak dyrekcja kamieniołomu nie uwierzyła i nie zapłaciła na czas. Jak się okazało, niesłusznie - przed którymś weekendem prąd naprawdę odcięto, pompy odwadniające zamarły i robotnicy którzy w poniedziałek przyszli do pracy zobaczyli już tylko czubki olbrzymich koparek wystających ponad powierzchnię nowego jeziora (tak przynajmniej głosi lokalna legenda). Kamieniołomu nigdy ponownie nie osuszono, za to został odkryty i szybko doceniony przez śląskich nurków. Akwen jest spory, w zależności od stanu wody 14-20m głęboki, i generalnie bardzo czysty - woda ma przejrzystość od kilku do nawet kilkunastu metrów. Z uwagi na źródła wód gruntowych, zbiornik ma zawsze stałą niską temperaturę - ok. 6C, ale też nie zamarza zimą i można w nim nurkować cały rok. Pod wodą wielką atrakcją są same koparki, rzeczywiście olbrzymie, plus pozostałości innych instalacji kamieniołomu. Dla wygody przyjeżdżających, na brzegu powstała baza nurkowa z działającą sprężarką, wypożyczalnią sprzętu i małą gastronomią. Nie bez znaczenia dla gości z Warszawy jest też stosunkowy szybki dojazd szosą katowicką, nawet przy rozsądnej jeździe można się do Jaworzna dostać w nie dłużej niż 4 godziny. My sami wyruszyliśmy z Warszawy w sobotę około 12, przy w miarę rozsądnej pogodzie. Po drodze pojawiły się pewne trudności, pogoda niestety troszeczkę siadła - zaczęło prać śniegiem... A już na miejscu okazało się że poziom wody jest bardzo niski i żeby się do niej dostać, trzeba w całym bardzo ciężkim zimowym ekwipunku zejść 5m po pionowej drabince, a na koniec skoczyć z chybotliwej platformy. Te drobne przeszkody nie zniechęciły nas oczywiście (jak mówi motto Spływu Twardzieli w którym wszyscy braliśmy udział kilka tygodni wcześniej, "Twardym trzeba być, nie miętkim") i zanurkowaliśmy. Z dużym zainteresowaniem obejrzałem zatopioną maszynerię (nie byłem w Jaworznie nigdy wcześniej), plus parę dodatkowych atrakcji dodanych już przez samych nurków - rowery, świąteczne choinki i różne podobne "pamiątki". Przenocowaliśmy w odległym o parę kilometrów hotelu "Wodnik" i drugie nurkowanie zrobiliśmy następnego dnia rano. Tym razem po raz pierwszy zszedłem pod wodę ze sprzętem fotograficznym! Kilka tygodni wcześniej sprowadziłem ze Stanów obudowę wodoszczelną Ikelite do mojego wysłużonego Nikona F90X, i wizyta w Jaworznie dała okazję do przetestowania całego zestawu w warunkach bojowych, wcześniej używałem go tylko na płytkiej wodzie na basenie. Mimo że nie miałem jeszcze wodoszczelnej lampy błyskowej i posiłkowaliśmy się tylko dającą nieprzyjemnie punktowe światło latarką, rezultaty były całkiem zadawalające, przynajmniej jak na pierwsze spotkanie z podwodną fotografią. Poniżej zamieszczam małą galerię:

Wielki okoń Przy podwodnych skałach Marek wisi przy wielkim ramieniu koparki Wewnątrz olbrzymiej łyżki koparki W kabinie koparki Na siedzeniu kierowcy Przy transformatorowni Pozostałości instalacji kamieniołomu Marek przy świątecznej choince

Gdy po 3 kwadransach wyszliśmy zmarznięci z wody, powitały nas skrajnie nieprzyjazne warunki - zerwał się lodowaty wiatr, zacinający rzadkim śniegiem. Zanim zdjąłem skafander, zdążyły zamarznąć mi gwinty automatu oddechowego i miałem trudności z rozmontowaniem sprzętu. Uznaliśmy więc, że na razie wystarczy nam już nurkowych atrakcji i wróciliśmy wczesnym popołudniem do Warszawy, licząc że następne wiosenne weekendy będą już mniej, nazwijmy to, "orzeźwiające".

Janusz Rosiek, 22.03.2004