Grupy poslugujace sie technikami psychologicznymi do manipulowania umyslami potencjalnych lub aktualnych czlonkow sa zjawiskiem nowym - te mozliwosci manipulacji odkryto zaledwie okolo 50 lat temu, i nie widze podstaw do opinii, ze sa to takie same grupy, jak inne, znane z historii, ktore przeksztalcily sie w denominacje. Wystepuje w nich nowy element, i zakladanie a priori, ze nie ma on wplywu na ewolucje takiej grupy, uwazam za blad. Aby moc badac takie grupy, porownywac je i ich ewolucje z innymi, potrzebna jest nazwa, ktora je wyroznia.
Michael Langone stosuje okreslenie "manipulative group" dla grup stosujacych techniki manipulacji umyslem. Podaje rowniez definicje: Sekta to grupa lub ruch pokazujacy nadmierne poswiecenie lub dedykowanie sie jakiejs osobie, rzeczy, idei, uzywajacy nieetycznie manipulacyjnych technik perswazji i sterowania (np. izolacji od rodziny, oglupiania, technik zwiekszajacych podatnosc na sugestie i podporzadkowanie, presje grupy, zarzadzanie informacja, blokowanie indywidualnosci lub krytycznych uwag, promocja totalnej zaleznosci i leku przed odejsciem, itp.), przeznaczony do popierania celow liderow, ze szkoda dla czlonkow, ich rodzin, lub spolecznosci. (West i Langone, 1986) (wedlug What is a Cult? [Co to jest sekta?]) Nieco inne, ale rownowazne sformulowanie tej definicji zawiera studium: Study: Cult, "Cults Questions And Answers" (76kB), ktore wymienia trzy cechy wspolczesnych "kultow" (sekt) okazywane w roznym stopniu: (1) nadmierna gorliwosc, niekwestionowane zobowiazanie dla identyfikacji i kierownictwa grupy, (2) eksploatujaca manipulacja czlonkami, i (3) szkodzenie lub grozba szkodzenia czlonkom, ich rodzinom, spoleczenstwu. Taka postawa sekty powoduje konflikty z rodzinami czlonkow i calym spoleczenstwem - niektore sekty stopniowo dostosowuja sie, stopniowo zmniejszajac poziom manipulacji, eksploatacji i szkodzenia; inne "utwardzaja swoja zbroje", staja sie totalitarne i odizolowane, maja one tendencje do: (1) dyktowania - czasem bardzo szczegolowego - jak ich czlonkowie maja myslec, dzialac, i odczuwac, (2) gloszenia, ze grupa i przywodca maja specjalny status, i (3) intensyfikacji swojej opozycji do spoleczenstwa i alienacji z niego. Taka sekta moze w zasadzie wyrosnac z dowolnej grupy. Ale bardziej "ustanowione" grupy maja mechanizmy przeciwdzialajace tworzeniu sie w nich podgrup o charakterze sekty. Uwaga: grupa moze byc "heretycka" nie bedac sekta w tym znaczeniu. (mysle tez, ze moze byc sekta nawet nie majac "heretyckich" wierzen)
Rick Ross definiujac sekte stwierdza, ze nie to jest istotne, czym grupa sie zajmuje, i w co wierzy, lecz to, jak oddzialywuje - typowo, sekta jest hierarchicznie zorganizowana w strukture piramidy, ktorej wiercholkiem jest autorytarny lider, ktory nie odpowiada przed nikim ani przed niczym; ta grupa izoluje sie od spoleczenstwa, i wszystko poza nia jest widziane jako wrogie, negatywne i [carnal]; przymus i wymuszona perswazja sa uzywane do wciagania ludzi do grupy. Sa rozne typy sekt, nie tylko religijne. Ale religijne przyciagaja najwiecej ludzi. ("Expert teaches students to avoid dangers of cults") "To, kiedy te grupy staja sie niebezpieczne, mozna okreslic w taki sposob: kiedy skupiaja sie nie na Bogu, nie na Biblii, a na osobie przywodcy" (Dangerous cults focus on leader, deprogrammer says) "promuja zasade 'spalonej ziemi' by odciac ludzi od ich przeszlosci"
Jan Groenveld, ktora w roznych sektach spedzila 15 lat, a teraz pomaga innym ofiarom, podaje swoja definicje w tekscie "Identyfying a cult", uznajac za cechy sekty: jednokierunkowy przeplyw nauczania, roszczenia grupy ("u nas jest wszystko", "to jedyna droga"), i uzycie manipulacji do uzyskania sterowania czlonkami i do zatrzymania ich w grupie.
W jezyku angielskim na okreslenie niebezpiecznej sekty zwykle uzywane jest slowo "cult". Ma ono co najmniej osiem istotnie roznych znaczen: - teologiczne: forma religijnej czci - np. kult Maryi, kult swietych - socjologiczne: grupa religijna mocno odmienna od panujacej religii (w krajach chrzescijanskich hinduizm i islam sa kultami, w Indiach lub w krajach arabskich chrzescijanstwo moze byc uwazane za kult) socjologiczne: innowacyjna, swieza grupa religijna, w kontrascie do innych, bardziej "konwencjonalnych" grup i denominacji - gazeta "The Observer" uzywala go na okreslenie dowolnej malej grupy religijnej, niezaleznie od jej wieku i nauczan - ogolne religijne: mala, ostatnio utworzona grupa religijna, ktora moze byc w drodze do stania sie denominacja - (w uzyciu protestantow): grupa akceptujaca wiekszosc historycznych doktryn chrzescijanstwa, ale nie wszystkie - uczaca "herezji" - (w uzyciu fundamentalistow): kazda grupa oprocz nas - (zajmujacy sie zdrowiem psychicznym): grupa stosujaca oszukancze praktyki, i niebezpieczne techniki psychologiczne ("pranie mozgu") - skrajnie negatywne: mala, zla grupa religijna, czesto majaca charyzmatycznego przywodce, stosujaca "pranie mozgow" i wierzaca w bliski koniec swiata, oraz gromadzaca zapasy broni w ramach przygotowywania sie do wojny (wszystko negatywne co sie da); z tego pierwsze pozytywne, trzy dalsze neutralne, reszta negatywne. Uzywa sie tez slowa "sect" w znaczeniu: odrosl od konwencjonalnej religii lub denominacji, majaca wiekszosc wierzen wspolnych z nia, ale oprocz tego kilka nowych koncepcji ktorymi sie od niej rozni. (wedlug Definition of terms: cults, sects, denominations)