W stronę gwiazd
Obserwacje astronomiczne pokazują, że Wszechświat rozszerza się
jak po wielkiej eksplozji, zwanej Wielkim Wybuchem, do której
dojść musiało prawie 15 miliardów lat temu. Z początku
Wszechświat był niewyobrażalnie gorący i gęsty. Jego wielkość była
mniejsza od wymiarów pojedynczego atomu! Od tamtego czasu
zdążył się rozszerzyć i ostygnąć do temperatury 3 stopni
powyżej temperatury zera bezwzględnego.
Patrząc na odległe gwiazdy i galaktyki patrzymy równocześnie wstecz
w czasie. Niektóre z tajemniczych obiektów, zwanych kwazarami, są tak
od nas odległe, że obserwując je widzimy światło wyemitowane
ponad 10 miliardów lat temu (kwazary są oddalone od nas o ponad
10 miliardów lat świetlnych).
|
Dalekie Pole (Hubble'a) - najdalszy obszar Wszechswiata
obserwowany
przez ludzi przy pomocy teleskopu optycznego
|
Wydawać by się mogło, że patrząc na jeszcze dalsze obiekty
zbliżylibyśmy się do obserwacji samego początku Wszechświata -
Wielkiego Wybuchu. Warunki, jakie panowały we wczesnym Wszechświecie, nie
pozwolają nam jednak na to.
Zanim Wszechświat osiągnął wiek 300000 lat, był wciąż zbyt
gorący, by mogły istnieć w nim neutralne atomy. W ich miejsce
królowała wówczas plazma złożona z wolnych, naładowanych
elektrycznie cząstek: w późnym okresie elektronów i jąder
atomowych lub bardziej egzotycznych mieszanek cząstek w okresie
wcześniejszym.
Światło było wciąż absorbowane i ponownie emitowane przez
naładowane cząstki - innymi słowy Wszechświat go nie
przepuszczał (był nieprzezroczysty). Dopiero osiągając wiek
300000 lat Wszechświat ochłodził się wystarczająco, by
elektrony mogły, wiążąc się z jądrami, uformować atomy. Był to
moment, gdy światło zaczęło podróżować bez przeszkód -
Wszechświat zrobił się przezroczysty.
Nieprzezroczystość wczesnego Wszechświata nie pozwala astronomom
obserwować bezpośrednio okresu Wielkiego Wybuchu sprzed chwili
uformowania się atomów. Badanie powstania materii wymaga więc fizyki
wysokich energii i eksperymentów, takich jak te w zderzaczu LEP
w CERN-ie.
©
Copyright CERN - Ostatnia modyfikacja 1998-02-18