Historia Instytutu Fizyki Teoretycznej UWHistorię fizyki teoretycznej na Uniwersytecie Warszawskim otwiera data 1 października 1921 r., gdy na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego utworzono Zakład Fizyki Teoretycznej pod kierownictwem profesora Czesława Białobrzeskiego (1878 - 1953). Szerokie omówienie działalności Zakładu Fizyki Teoretycznej UW w okresie międzywojennym zawiera artykuł Zofii Ziółkowskiej poświęcony rozwojowi fizyki w Polsce do 1939 r.Po II wojnie światowej odbudową fizyki teoretycznej na Hożej zajęli się Czesław Białobrzeski oraz cieszący się światową sławą Wojciech Rubinowicz (1889 - 1974), który po repatriacji ze Lwowa i krótkim pobycie w Krakowie przybył do Uniwersytetu Warszawskiego. Początkowo działały dwa zakłady fizyki teoretycznej: Zakład Fizyki Teoretycznej, kierowany przez Czesława Bialobrzeskiego i Zakład Mechaniki Teoretycznej, kierowany przez Wojciecha Rubinowicza. Personel obu tych placówek liczył, poza dwoma kierownikami, zaledwie 6 osób. W 1950 r. powrócił do Polski z Kanady Leopold Infeld (1898 - 1968) i z ogromną energią zabrał się do tworzenia na Hożej osobnego Instytutu Fizyki Teoretycznej. Szybko podjęto budowę kolejnego skrzydła budynku przy Hożej 69, wspólnego dla Instytutu Fizyki Teoretycznej i Instytutu Fizyki Doświadczalnej. Budowę udało się ukończyć już w grudniu 1951 r. (Kolejne rozbudowy skrzydła Instytutu Fizyki Teoretycznej ukończono w 1963, 1975 i 1993 r.). Formalnie Instytut Fizyki Teoretycznej utworzony został 15 maja 1952 r. zarządzeniem ministra szkolnictwa wyższego i obejmował Katedry: Termodynamiki i Mechaniki (Cz. Białobrzeskiego), Elektrodynamiki i Teorii Względności (L. Infelda) oraz Mechaniki i Optyki (W. Rubinowicza). Szersze omówienie okresu 1939 - 1951 jest zawarte w drugim artykule Zofii Ziółkowskiej i we wspomnieniach profesora Wojciecha Królikowskiego. Aktywność Infelda przejawiła się także w organizacji letnich konferencji, tzw. Infeldiad, w latach 1950-1954. Przyczyniły się one do wykształcenia wysoko kwalifikowanych kadr. W dniach 25 - 31 lipca 1962 roku Leopold Infeld zorganizował w Warszawie i Jabłonnie międzynarodową konferencję pod nazwą Relatywistyczne teorie grawitacji, z udziałem ponad 100 czołowych fizyków teoretyków, reprezentujących wszystkie działy fizyki teoretycznej. Odwiedzili wtedy Warszawę m.in. Peter Bergmann, Hermann Bondi, Paul Dirac, Richard Feynman, Wladimir Fock, Witalij Ginzburg, Stanley Mandelstam, Christian Möller, Leon Rosenfeld, Leonard Schiff i John Archibald Wheeler. Było to pierwsze po wojnie tak duże zgromadzenie fizyków zagranicznych w Warszawie. Mamy nadzieję, że ta krótka notka zamieni się niedługo w pełny artykuł o historii Instytutu. |