Streszczenie

W świecie atomów i cząsteczek chemicznych nieustannie trwa niewidoczny dla nas ruch: atomy drgają, cząsteczki chemiczne wirują i zginają się, powstają i rozpadają, elektrony pędzą wokół jąder atomowych. Te zjawiska, w których uczestniczą obiekty mikroświata, są niezwykle szybkie: czas ich trwania wyraża się w jednostkach tak krótkich, że w jednej sekundzie zmieściłoby się ich tyle, ile minut w wieku Wszechświata. Mimo to jesteśmy je w stanie badać, dzięki temu, że umiemy wytwarzać równie krótkie impulsy światła laserowego oraz wykorzystywać je do obserwacji zjawisk zachodzących w mikroświecie.

Rozwój technik generacji impulsów laserowych trwa już kilkadziesiąt lat, a jego ukoronowaniem było przyznanie w 2023 roku Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za opracowanie metod wytwarzania impulsów światła tak krótkich, że pozwalają na śledzenie ruchu elektronów w atomach.

W trakcie ilustrowanego pokazami wykładu omówione zostaną metody wytwarzania ultrakrótkich impulsów laserowych, ich niezwykłe własności oraz sposoby ich wykorzystania do obserwacji zjawisk zachodzących w mikroświecie.