Sobotnie wykłady dla uczniów
« wszystkie zajęcia w tej sesji
15 marca 2025 |
„O spontanicznym powstawaniu struktur w przyrodzie” | |
---|---|---|
sobotni wykład otwarty dla uczniów liceów i techników | ||
prowadzący: | prof. Piotr Szymczak | |
asysta: | ||
czas: | 10:00-11:00 | |
miejsce: | Wydział Fizyki UW, ul. Pasteura 5, sala 0.03 |
Streszczenie
"Morskie fale, prążki na piasku na plaży, łagodna linia wybrzeża między przylądkami, zarys odległych wzgórz na horyzoncie, kształty obłoków - to wszystko zagadki formy i kształtu, które fizyk z mniejszym lub większym trudem powinien potrafić rozszyfrować" - pisał w 1917 roku D'Arcy Wentworth Thompson w swoim monumentalnym dziele "O wzroście i formie". Współczesna fizyka zdołała przesunąć się po drodze zakreślonej przez Thompsona - zaczęliśmy rozumieć, jakie mechanizmy rządzą spontanicznym uporządkowaniem materii i jak opisać układy, w których oddziaływania między elementami składowymi prowadzą do powstawania uporządkowanych struktur lub jakościowo nowych zachowań fizycznych. Na wykładzie opowiem o kilku przykładach procesów samoorganizacji: o tym, jak można wyjaśnić tworzenie się ubarwienia u zwierząt - pasków zebry czy cętek lamparta, o tym, jak tworzą się fraktalne, rozgałęzione struktury przy agregacji cząstek lub wyładowaniach elektrycznych w dielektryku oraz jak jak wzrastają sieci rzeczne na piaszczystym podłożu.