[ strona główna ]

0	Janowiec nad Wisłą Zamek Firlejów

Położony na wysokiej skarpie lewego brzegu Wisły renesansowy zamek w Janowcu to wspaniała i tajemnicza budowla. Przez lata był to jedyny prywatny zamek w Polsce Ludowej! Zamek jest olbrzymi, w czasach świetności miał 7 wielkich sal i 98 pokoi - wielkością dorównywał Wawelowi. Z jego murów roztacza się rozległy widok na dolinę Wisły, a jakby tego było jeszcze mało - zamieszkuje go najprawdziwszy duch Czarnej Damy.

2  3  4

Pierwszy zamek w Janowcu, usytuowany przy obecnym dziedzińcu wschodnim, zbudowali w latach 1526-37 Piotr Firlej i jego syn. W czasach późniejszych był on wielokrotnie rozbudowywany, tak że ostatecznie przybrał kształt nieregularnego wieloboku, zbliżonego do trójkąta. W połowie XIX wieku zamek zaczął popadać w ruinę. Od początku lat 90-tych XX wieku w zamku trwają prace konserwatorskie, w wyniku których został on częściowo odbudowany. Opis historii Janowca cytowany za przewodnikiem: Henryk Gawarecki, Józef Marszałek, Tadeusz Szczepanik, Włodzimierz Wójcikowski, Lubelszczyzna. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1979, ISBN 83-217-2110-5.  1 Na zdjęciach:   1. Skrzydło południowe.   2. Poł. - wsch. narożnik z bramą wjazdową.   3. Widok na dziedzińce zamku: na pierwszym planie większy - wschodni,w głębi mały - zachodni.   4. Wschodni dziedziniec zamku: 51°19.470' N, 21°53.606' E, (WGS84).  Więcej zdjęć > W odbudowanej części murów mieści się sympatyczna kawiarnia oraz małe muzeum z ciekawą ekspozycją przedstawiającą historię zamku - makiety budowli, portrety kolejnych właścicieli, szkice architektoniczne, fotografie, trochę mebli i strojów.

W parku, w pewnej odległości od zamku, Muzeum Nadwiślańskie z Kazimierza Dolnego zorganizowało skansen - dworek ziemiański, spichlerze, sprzęt rybacki i inne tego rodzaju obiekty.

5	Przy rynku w Janowcu, u podnóża góry zamkowej, ulokowany jest niewielki kościół z XVI w. (fragmenty nawet z XIV w.). W jego wnętrzu znajdują się cenne rzeźby nagrobkowe i sztukaterie. Niestety kościół przeważnie bywa zamknięty.

Do połowy lat 90-tych, w odróżnieniu od leżącego na przeciwległym brzegu Wisły Kazimierza Dolnego, Janowiec odwiedzało niewielu turystów. Niegdysiejszy właściciel zamku - pan Leon Kozłowski - osobiście oprowadzał zwiedzających pokazując im "komnatę Czarnej Damy" czyli muzeum-rupieciarnię w jednym z nielicznych zachowanych pomieszczeń zamkowych (znajdowała się przy wschodnim dziedzińcu na lewo od bramy wjazdowej) oraz zabawiając ich anegdotami. Wg jednej z anegdot przy szczególnych warunkach atmosferycznych, oczywiście nie występowały one często, z zachodniej baszty zamku jakoby można było dojrzeć Tatry (a może Góry Świętokrzyskie?). Na uwagę zasługiwała też zamkowa studnia, niestety zasypana, w głębi której znajdował się wylot korytarza prowadzącego pod ziemią na drugi brzeg Wisły.

Dojazd do Janowca lewym brzegiem Wisły: ok. 11 km na południe od szosy Lublin-Puławy-Radom. Z głównej drogi skręcić należy w Górze Puławskiej - położonym na lewym brzegu rzeki przedmieściu Puław. Tą trasą kursują też z Puław do Janowca autobusy komunikacji miejskiej.

6

Inna możliwość dotarcia do Janowca to dojazd do Kazimierza Dolnego i przeprawa promem samochodowo-osobowym przez Wisłę. Przystań promowa znajduje się w odległości ok. 1.5 km od głównego rynku w Kazimierzu, posuwając się w górę Wisły. Prom pływa od kwietnia do listopada (zależnie od stanu wody), kursy odbywają się średnio co 30 min., sama przeprawa trwa niewiele ponad 5 min. Może się zdarzyć, że w przypadku zbyt małej liczby chętnych do przeprawy, obsługa promu będzie opóźniać rejs aż na promie zbierze się odpowiednia liczba pasażerów (w pogodny letni weekend takie oczekiwanie raczej się nie zdarza). Po stronie Janowca przystań promu położona jest na rozległych łęgach nadwiślańskich, w odległości 1.5-2 km od miasteczka, do którego prowadzi asfaltowa droga biegnącą u stóp wysokiej na 20-30 m wapiennej skarpy. W pogodne wakacyjne dni w pobliżu przystani na turystów oczekują bryczki, których właściciele oferują podwiezienie do zamku (cena do uzgodnienia).

Linki:
Towarzystwo Przyjaciół Janowca

Zdjęcia 1-4 wykonano 9.09.2000; kamerą PRAKTICA PLC3 z obiektywem PENTACON 2.8/28, na filmie Agfa 400 HDC. Zdjęcie 5 zostało zrobione 7.09.2002; kamerą PRAKTICA PLC3 z obiektywem FLEKTOGON 2.8/20, na filmie Kodak E100VS. Zdjęcia 0, 6 zrobiono w 2002 roku, kamerą Nikon F5, z obiektywem 80-200/2.8D AFS, na filmie Fuji Provia 100.

	Janowiec nad Wisłą. Zamek Firlejów. Text copyright (c) 2001 by MG. Photo copyright (c) 2000, 2002 by MG, JR. Web ver. 20031209 copyright (c) 2001, 2003 by AW2P2. Kontakt z redakcją: aw2p2@fuw.edu.pl.