Przedmiot: OG1 Fizyka dla przyrodników

Wykładowca: prof. dr hab. Andrzej Hennel

Semestr: zimowy

Hoża 69, SDD, środy 17:30-19:00

Liczba godzin wykł./tydz.: 2

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG1

Ilość punktów kredytowych:

Wykład przeznaczony jest dla studentów wydziałów przyrodniczych (studentom Wydziału Fizyki nie jest on zaliczany ani do godzin z fizyki, ani do godzin pozakierunkowych). Wykład jest ilustrowany pokazami.

Program:

1. Po co przyrodnikowi fizyka? Czy człowiek może mieć 20 m wzrostu? Eksperymenty Pasteura z kwasem winowym. Czym jest światło białe. Jak można zobaczyć atomy (mikroskop elektronowy i tunelowy).
2. Elementy akustyki. Fale dźwiękowe, ich głośność, wysokość i barwa, granice słyszalności. Fony i decybele. Skala muzyczna, gamy.
3. Gaz i próżnia. Eksperymenty fizyczne na dworze króla Władysława IV. Energia wewnętrzna i temperatura. Prawa termodynamiki. Entropia.
4. Prąd elektryczny. Przewodnictwo elektryczne. Metale, półprzewodniki, izolatory. Przewodzące plastiki. Mikroelektronika i komputery.
5. Fale elektromagnetyczne. Od Maxwella do Einsteina. Prędkość światła. Widmo i własności fal elektromagnetycz-nych. Telekomunikacja.
6. Lasery. Doświadczenie Younga. Spójność światła. Emisja spontaniczna i wymuszona. Zasada działania lasera. Przykłady laserów. CD ROM.
7. Fizyka oka - widzenie i barwy. Detektory światła w siatkówce - czopki i pręciki. Barwy widmowe i dopełniające. Powidoki.
8. Początek fizyki kwantowej. Emisja i absorpcja promieniowania. Rozkład Plancka. Fotony. Zjawisko fotoelektrycz-ne według Einsteina.
9. Jądro atomowe. Promieniotwórczość naturalna. Prace Marii Curie-Skłodowskiej. Okres połowicznego rozpadu. Reakcje jądrowe. Świecenie gwiazd.
10. Bomby, szpiedzy i uczeni. Bomba atomowa. Rosyjscy szpiedzy. Decyzje Stalina. Czy Polak wymyślił bombę wodorową?
11. Atom. Widmo wodoru. Seria Balmera. Dlaczego planetarny model Bohra jest niesłuszny. Gęstość prawdopodobieństwa. Atomy wieloelektronowe.
12. Cząsteczki. Wiązania kowalencyjne i jonowe. Widma rotacyjne, oscylacyjno-rotacyjne i elektronowe. Fluorescencja i fosforescencja.
13. Kryształy i ciekłe kryształy. Nematyki, cholesteryki i smetyki. Ciekłokrystaliczne obiekty biologiczne. Własności optyczne ciał stałych.

Proponowane podręczniki: ---

Wykład wymaga wyłącznie podstawowych wiadomości z matematyki i fizyki na poziomie szkoły średniej.

Egzamin testowy.

Przedmiot: OG2 Tajemnice Wszechświata

Wykładowca: prof. dr hab. Kazimierz Stępień

Semestr: zimowy

Pasteura 1, D. Aula, środy 16:15-17:45

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 13.701OG2

Ilość punktów kredytowych:

Wykład przeznaczony jest dla studentów wydziałów przyrodniczych (studentom Wydziału Fizyki nie jest on zaliczany ani do godzin z fizyki, ani do godzin pozakierunkowych).

1. Dawne i współczesne poglądy na budowę i strukturę Wszechświata.
2. Wielki Atraktor i wielkie pustki.
3. Kanibalizm między galaktykami.
4. Niewidoczna, “ciemna” materia w naszej i innych galaktykach.
5. Czy Słońce jest typową, czy wyjątkową gwiazdą?
6. Co czeka Słońce i inne gwiazdy?
7. O większych od Słońca ciałach Układu Słonecznego.
8. O wulkanach i cyklonach na innych planetach i ich księżycach.
9. Co wiemy o planetach wokół innych gwiazd?
10. Czy warto szukać życia poza Ziemią?

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia:

Przedmiot: OG3 Historia fizyki

Wykładowca: prof. dr hab. Andrzej K. Wróblewski

Semestr: letni

Liczba godzin wykł./tydz.: 4

Liczba godzin ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG3

Ilość punktów kredytowych: 5

Wykład obejmuje zarys historii fizyki od czasów najdawniejszych do obecnych. Zakres fizyki ulegał w różnych epokach dużym zmianom. Jeszcze w XVIII wieku podręczniki fizyki obejmowały zagadnienia, które dziś wchodzą do chemii, astronomii, mineralogii i biologii. W wykładzie przedstawiany jest w zasadzie tylko rozwój metod badawczych i pojęć fizycznych, ale podkreślane są związki historyczne z innymi dyscyplinami.

Główne rozdziały to: Prehistoria nauki. Nauka w starożytności. System Arystotelesa. Nauka w średniowieczu (rola Arabów). Ponowne odkrycie nauki greckiej w czasie Renesansu. Od Kopernika do Newtona: droga do odkrycia ciążenia powszechnego. Optyka Newtona. Rozwój nauki o gazach (Pascal, Guericke, Boyle). Elektryczność od Gilberta do Coulomba. Fizyka nieważkich fluidów. Droga do elektromagnetyzmu (Oerstedt, Faraday, Maxwell). Teoria Younga-Fresnela. Odkrycie zasady zachowania energii (Carnot, Mayer, Joule, Helmholtz, Kelvin). Powstanie teorii kinetyczno-molekularnej i fizyki statystycznej (Boltzmann, Clausius).

Początki nowej fizyki (promienie X, promieniotwórczość, pierwsze modele atomu). Teoria względności. Mechanika kwantowa. Rozwój fizyki w ostatnim półwieczu.

Wykład jest bogato ilustrowany przezroczami (portrety uczonych, obrazy instrumentów z różnych epok) oraz oryginalnymi wydawnictwami z dawnych lat.

Część wiadomości można znaleźć w książce: Max von Laue, Historia fizyki

Obszerniejszy podręcznik jest w przygotowaniu.

Wykład należy do zajęć ogólnouniwersyteckich i jest dostępny dla studentów innych wydziałów. Studenci fizyki skorzystają jednak najwięcej, jeśli przedtem wysłuchali przynajmniej wykłady z Fizyki I, II, III, IV.

Zaliczenie na ocenę.

Przedmiot: OG4 Fizyka (dla studentów Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska)

Wykładowca: prof. dr hab. Izabela Sosnowska

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG4

Ilość punktów kredytowych:

Wykład przeznaczony jest dla studentów Międzywydziałowych Studiów Ochrony Środowiska (studentom Wydziału Fizyki nie jest on zaliczany ani do godzin z fizyki, ani do godzin pozakierunkowych).

Program:

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Egzamin ustny.

Przedmiot: OG5 Doświadczenia historyczne w fizyce

Wykładowca: dr Anna Kaczorowska

Semestr: zimowy

Liczba godz. wykł./tydz.: 2

Liczba godz. ćw./tydz.: 0

Kod: 13.201OG5

Ilość punktów kredytowych:

Wykład ukazuje wybrane postaci fizyków i ich słynne doświadczenia na tle wydarzeń historycznych i wydarzeń z dziedziny kultury. Studenci mają możliwość zapoznania się z tłumaczeniami oryginalnych tekstów uczonych, w których uczeni opisują sposoby wykonania doświadczeń i związane z nimi emocje, rozczarowanie, wzruszenie, zadziwienie.

W czasie wykładu studenci korzystając z tych tekstów w miarę możliwości powtarzają opisane w nich doświadczenia, porównując ich interpretację dawną i współczesną, śledzą ewolucję wybranych pojęć fizycznych.

1. Galileusz i jego doświadczenie. Proces Galileusza.
2. Pojęcie próżni. Arystoteles, doświadczenia W. Magniego, B. Pascala, E. Torricellego.
3. Wybrane doświadczenia I. Newtona.
4. Ewolucja poglądów na temat światła. Doświadczenia T. Younga, Fresnela.
5. Ewolucja poglądów na budowę Układu Planetarnego. Ptolemeusz, Kopernik, J. Kepler, Tycho de Brahe. Odkrycie Neptuna, Urana, Plutona.
6. Odkrycie prądu elektrycznego. Doświadczenia Galvaniego, A. Volty, Oersteda, Ampere’a.
7. Wybrane doświadczenia M. Faradaya.
8. Narodziny termodynamiki. Carnot, Laplace, Mayer, Joule.
9. Ewolucja wyobrażeń o budowie atomowej. Atomy Demokryta, Daltona, doświadczenie J. Perrina, ruchy Browna.
10. Narodziny mechaniki kwantowej. Widma emisyjne, zjawisko fotoelektryczne, odkrycie promieniotwórczości naturalnej, doświadczenie Rutherforda, koncepcja Plancka promieniowania ciał.

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Egzamin ustny.

Przedmiot: OG6 Fizyka współczesna dla niefizyków

Wykładowca: prof. dr hab. Tomasz Hofmokl

Semestr: letni

Liczba godzin wykł.//tydz.: 2

Liczba godzin ćw.//tydz.: 0

Kod: 13.201OG6

Ilość punktów kredytowych: 4

Program:

Proponowane podręczniki:

Zajęcia wymagane do zaliczenia przed wykładem:

Forma zaliczenia: